Në 80-vjetorin e ekzekutimit të Llazar (Zai) Fundos, drejtuesi politik i PS-së për Korçën, Niko Peleshi, ka njoftuar një lajm të rëndësishëm që përjetëson figurën e intelektualit korçar.
Niko Peleshi bëri të ditur se shumë shpejt, një nga sheshet afër shtëpisë së lindjes së tij, do të mbajë emrin e Llazar Fundos.
Ai nxiti institucionet vendore që të vendosin emrin e Llazar Fundos në shkolla apo auditore të universitetit të Korçës, në nder të figurës së tij të shquar dhe në shenjë vlerësimi e mirënjohje për kontributin e madh të tij.
“Dua të ndaj me ju një informacion që unë kam, për herë të parë, nga kryetari i bashkisë së Korçës. I kërkoj ndjesë që përmes kamerës tuaj po ja marr ekskluzivitetin e lajmit por di që me iniciativën e tij, bashkia me vendimmarrjen e këshillit bashkiak, do t’i japë emrin e Llazar (Zai) Fundos një sheshi të vogël, piacete, para shtëpisë ku ka lindur dhe është rritur Llazar Fundo, emrin e tij. Patjetër kjo do të pasurohet besoj edhe me iniciativa të tjera.
Unë do të inkurajoja institucionet e ndryshme, universitetin që një sallë, auditor, siç kemi një rrugë me emrin e Zai Fundos, pra ai meriton shumë më shumë se kaq, një shkollë mbase, të mbajë emrin e tij. Është një figurë fantastike që na bën sot ne nder 80 vite pasi ai nuk është më në këtë jetë, sepse është mirë të thuash që kjo figurë që ka qenë në krah të Alterio Spinellit, një nga godinat e Komisionit Europian mban emrin e Alterio Spinellit, është pikërisht për shkak të asaj qe kane bërë bashkë me Llazar Fundon. Pra, ka qenë një korçar i shkëlqyer”, tha Peleshi.
Gjithashtu, ai përcolli vlerësimt për figurën e Fundos, ndërsa ndau një rrëfim personal të ndikuar nga përjetimet e të atit. Peleshi tha se Llazar Fundo ka qenë një nga kontribuesit e themelit të Bashkimit Europian të sotëm, çka është dokumentuar në manifestin e Ventotenes.
Peleshi deklaroi se është njohur me figurën e Llazar Fundos nëpërmjet hitorive që i tregonte babai i tij, i cili ishte internuar në Itali së bashku me Fundon.
Për Peleshin si korçar dhe si bashkëkombës, Llazar Fundo ishte një njeri vizionar, i cili me punën dhe kontributin e tij, skicoi një ëndërr të madhe për Europën Federale.
“Unë jam korçar siç e dini dhe padyshim që kam qenë vazhdimisht i interesuar dhe informuar për figurën e jashtëzakonshme të Llazar Fundos, siç njihet Zai Fundo. Sot bëhen 80 vite nga ekzekutimi sipas një urdhri të Stalinit, vendimit të komiternit. Pse jam i interesuar? Kam disa lidhje, përveçse si korçar edhe si shqiptar, i interesuar për një figurë kaq të madhe që ka kontribut jo vetëm për Korçën, Shqipërinë por edhe më gjerë se kaq, për Europën.
Por, kam edhe një lidhje familjare, për shkak se nuk është momenti për të folur për këtë çështje por babai im ka qenë i internuar në Itali bashkë me Zai Fundon dhe më fliste që para 1990 madje, për figurën e tij sa që çuditesha se thoja si ka mundësi që për një të pushkatuar nga rregjimi i asaj kohe, im atë më flet me kaq simpati. Përtej kësaj, ka një dimension që akoma s’është shpërfaqur sa duhet në historitë shqiptare dhe në dijeninë e opinionit publik.
Llazar Fundo ka qenë një nga kontributorët e asaj që njihet si themeli i bashkimit europian të sotëm, apo objektit europian të së nesërmes. Sepse ajo ëndërr që është shkruar në manifestin e Ventotenes, është emri i ishullit ku Llazar Fundo ishte i internuar në pjesën perëndimore të Italisë, manifesti i Ventotenes është dokumenti i parë që bënte fjalë për projektin e Europës si një federatë. Si është zgjidhja e vetme sipas atij manifesti për ti dhënë njëherë e mirë fund luftrave, për të vendosur paqen dhe prosperitetin, drejtësinë sociale në kontinentin tonë.
Babai i manifestit të Ventotenes është Alterio Spinelli, i cili në memuarin e vetë i ka kushtuar disa faqe figurës së Llazar Fundos, duke folur për kontributin që ai ka dhënë në këtë grup të kryesuar nga Spinelli për manifestin e Ventotenes. Pra është një ngjarje ose figurë shumë e madhe që siç e thashë, ka kontributin e vetë në një projekt që është skicuar në mes të luftës së dytë botërore, në një ëndërr që është duke u bërë realitet në bashkimin europian por ata kanë guxuar të shkojnë përtej formulës së BE drejt një Europe Federale, pra Federatës së shteteve të Europës e cila mbase një ditë koha do ta bëjë realitet”, theksoi Peleshi.
Llazar (Zai) Fundo është një prej figurave që punoi krah Alterio Stinellit për Europën Federale, për t’i dhënë fund luftrave, për të vendosur paqen, prosperitetin dhe drejtësinë sociale në vendin tonë.
