“Nuk po tradhtoj atdheun, por sistemin!”, këtë fjali Feridon Fezollari, nga Pogradeci e shkroi në murin e shtëpisë një natë para se të braktiste sistemin komunist, por jo Shqipërinë.
Më 3 korrik të 1975, Enver Hoxha, pushonte pranë rezidencës së tij në Pogradec. Pikërisht në këtë natë Fezollarët arratisen.
Në vitin 1959 Feridoni ishte arrestuar për tentativë arratisje, teksa ishte duke parë një film në kinemanë e qytetit të Pogradecit. Për këtë “vepër penale”, ai i dënua me 11 vjet heqje lirie.
Selviko Fezollari rrëfen bisedën që ka bërë me Feridonin pas marrjes së dënimit. Ai e kishte pyetur nëse e kishte marrë vesh se sa vite ishte dënuar. Selviko i kishte thënë se ishte në dijeni.
“Atëherë po të duash rri e më prit, po të dush shko. Me fëmijët bëj ç’të duash. Nëse do lëri, në të kundërt merri. Mua aty ku më le, aty do më gjesh. Ti ruaj kokën!” ishin fjalët që Feridoni i kishte thënë atë ditë bashkëshortes së tij, Selvikos.
Në vitin 1971 Feridoni del nga burgu. Kësaj herë ai ishte betuar që të largohej përgjithnjë. Për 4 vite studion lëvizjet e policisë së shtetit në ditët kur udhëheqësi vinte në Pogradec. Në verën e 1975 realizon skeletin e varkës më dru, ndërsa trupi i saj ishte do të ishte një copë mushamaje, që dikur ish përdorur si mbulese kamioni.
“Nga informacionet që morëm Enver Hoxha tha se iku autobusi, tani hapni sytë mos ju ikë dhe treni. Varka është prodhuar me shpejtësi. Babi kishte bërë disa modele më përpara dhe momenti më i përshtatshëm për tu arratisur ishte kur në qytet vinte udhëheqësi pasi e gjithë vëmendja e policisë dhe ushtrisë ishte tek ai”, thotë Bajram Fezollari i biri i Feridon Fejzollarit.
Varka e mushamasë, për Fezollarët është si ‘Varka e Noas’. Ajo theu çdo ligj fizike.
Në Maqedoni, një polic kufitar që dinte pak shqip duke njohur regjim diktatorial të Shqipërisë dhe duke ditur se kush do të ishte fati i 16 jetëve, vendosi të bëj manovër në përshkrimin e dokumenteve.
”Ai dokumentet nuk i bëri sikur ne ishim arratisur nga Pogradeci, por kjo familja ka ardhur nga Shqipëria në Greqi, nga Greqia në Jugosllavi. Beogradi më pas e mori të mirëqenë këtë dokument të policit dhe mbas 56 ditëve kemi shkuar direkt në Australi” , rrëfen Bajrami.
I biri i Feridonit ishte rritur si qytetar me të drejta të paplota, me marrëdhënie të kufizuar dhe me status moral të cënuar. Pavarësisht kësaj Bajram Fezollari dhe i vëllai Lirimi bashkë me Feridonim dhe familjen, në 1992 kthehen në Shqipëri, kësaj herë bijtë të burgosurit politik ishim pronarë një kompanie tekstili.
U kthyen në Shqipëri për të mos ikur më pas edhe pse sot shpesh ata e vizitojnë Australinë punën më të madhe e kanë ngritur në Shqipëri. Ata zotërojnë sot kapital të madh dhe janë një nga kompanitë më të mëdha të disterbucionit në vend.
Me Tobacco Holding Group e cila brenda vetes ka edhe shumë kompani të tjera ata sot kanë të punësuar më shumë se 500 punonjës në të gjithë territorin e vendit.
